Brigit is een jonge vrouw met schizofrenie, waarvoor ze regelmatig wordt opgenomen. Tijdens zo’n opname biedt de vrije toegang tot internet haar de mogelijkheid om seksueel getinte foto’s op Facebook te plaatsen met uitnodigende teksten. Het leidt tot een chatcontact met een man, waarvoor ze uit de inrichting wegloopt. Hij wacht haar op met een pistool en neemt haar mee naar wat een mensenhandelaar blijkt, die haar probeert te verkrachten. Ze ontsnapt door door een raam te springen. Als ze vervolgens weer wordt opgenomen blijkt ze, tot verbijstering van haar moeder Geertje Paaij, nog steeds vrijelijk toegang te hebben tot internet. Brigits verhaal staat niet op zichzelf. Paaij vindt talloze voorbeelden van opgenomen patiënten die schade ondervinden van hun internetgebruik: meisjes met een borderlinestoornis die in handen vallen van loverboys, depressieve patiënten die zelfmoordtips googelen, ondermijnende twitterscheldpartijen op een tijdens een psychose gepost bericht.

Paay, die als moeder van een meerderjarige machteloos aan de zijlijn staat, concludeert in het door de vele voorbeelden wat rommelige maar ook informatieve Als je brein je bedriegt keer op keer dat de hulpverlening zich achter de wetgeving verschuilt.

Dankzij artikel 40 van de Wet BOPZ heeft de gedwongen opgenomen patiënt recht op vrij telefoon verkeer en het ontvangen van post. Deze wet stamt uit 1994, toen er van Facebook, Instagram en Twitter nog geen sprake was. Dat is nu anders en inmiddels is ook alom duidelijk dat het maar lukraak strooien van privé-informatie op internet geen goed plan is. Maar wanneer je geest niet helder is, je oordeelvermogen aangetast en je behoefte om gehoord en gezien te worden groot, kunnen de mogelijkheden van internet vooral een lonkend perspectief lijken.

Hoe kun je, redeneert Paaij, mensen die gedwongen worden opgenomen om ze tegen zichzelf en de buitenwereld te beschermen wel zonder restricties loslaten op de digitale buitenwereld? Natuurlijk zijn er ook instellingen waar het goed gaat, en ook daar besteedt Paaij aandacht aan. Maar gemeengoed is het allesbehalve en Paaij’s mantra ‘’omgaan met sociale media moet standard opgenomen worden in de behandelplannen’ verdient dan ook zonder meer serieuze aandacht.

Geertje Paaij: Als je brein je bedriegt – De gevaren van sociale media in de psychiatrie

Uitgeverij Q; 252 pagina’s; € 20,-

ISBN: 9789021409177