Roerend relaas over geesteszieke

Perry Baird was niet alleen een briljant Harvard-student, een succesvol dermatoloog in Boston en een liefhebbende echtgenoot en vader van twee dochters, hij was ook manisch-depressief. Vlak na zijn huwelijk, in 1931, kreeg hij de eerste manische aanval waarmee hij voor korte tijd in een inrichting belandde. Een aantal opnames verder kreeg zijn vrouw het voor die tijd niet ongebruikelijke advies zich van hem te laten scheiden, hem te vergeten en verder te gaan met haar leven. Dat deed ze en ze zou ook met haar kinderen, dan vier en zes, nooit meer over hun vader praten. Dat bleef knagen bij de oudste, Mimi Baird. Wie was haar vader? Wat mankeerde hem? Pas als ze in de zestig is, puzzelt ze zijn leven in elkaar, geholpen door de vondst van een dik pakket papieren dat haar vader over zijn ziekte volschreef.

Hij wilde de maan is het roerende en leerzame verslag van een man die zijn leven ziet desintegreren, zijn geest bij tijden compleet verliest, en toch zijn wetenschappelijke instelling bewaart. Toen hij nog toegang had tot de universiteit deed hij onderzoek naar mogelijke chemische oorzaken van zijn ziekte. In zijn papieren deed hij zorgvuldig verslag van het op hol slaan van zijn geest: wat dreef hem tot hardloopwedstrijden met herten in het park, het schofferen van collega’s en het rondgooien met meubilair in de inrichting? En van de barbaarse behandelingen die hij onderging: van dwangbuizen en urenlang vastgebonden worden in ijskoude, natte lakens tot de lobotomie die hem uiteindelijk fataal werd.

Begrip, constateert hij, is er nauwelijks: “als je eenmaal de grens van een normaal leven bent gepasseerd en in een psychiatrische kliniek bent terechtgekomen, word je gescheiden door muren die dikker zijn dan steen; muren van vooroordeel en bijgeloof.”

Er is inmiddels veel mee bekend over zijn ziekte en er zijn betere behandelingsmethodes, maar wat het slechten van die muren betreft is Hij wilde de maan helaas nog altijd actueel.

Mimi Baird: Hij wilde de maan

Uit het Engels vertaald door Bart Gravendaal

Prometheus; 256 pagina’s; € 19,95

ISBN 9789044631845